Ametzagaina Parkea - Ibilbide guztia

1. Haritz pedunkulatua

Ametzagainako bisita Intxaurrondo auzoaren sarreratik hasten da, Tunizeko zonatik sartuta. Bertan, haritz pedunkulatuaren zuhaitz handi bat dago, sarbide horri izena ematen dion etxeko heskaiaren alboan gailentasunez altxatzen dena.

Haritz mota horrek sinbologia handia du euskal kulturan; izan ere, Gernikako arbola ospetsua, batzarrak eta foruen zina egiteko erabiltzen zena, espezie horren ehun urteko ale bat zen.

Eskuinetik sartuta, bide lau batetik behatoki panoramikora iritsiko gara zuzenean, ezkerrera kokatutako soilgune eta zuhaizti batzuetan barna.

Itzuli

2. Lizarrak, haritzak eta urkiak

Eskuineko bidetik jarraituz gero, eremu irekiago batean lizar bitxi bat dago, azal leun griseko lau enbor dituena. Euskal kulturan bada uste bat dioena lizar baten gainean inoiz ez dela tximistarik erortzen, eta, horregatik, baserri askok zuhaitz horren adarrak jartzen zituzten beren etxeetako ateetan. Euskal Herriko herri batzuetan, gaur egun oraindik zuhaitz horren adarrak ipintzen dira etxe eta baserrietako sarreran, espiritu txarretatik babesteko.

San Joan gauean, magiaz eta mitoz betetako gauean, sua lizar baten inguruan pizten da.

Apur bat aurrerago, bidearen bestaldean, haritz zahar multzo bat nabarmentzen da eta, apur bat harago, urkiz eratutako zuhaizti bat, bere azalak ageri duen kolore zuri nahastezinagatik ezagut daitezkeenak.

Itzuli

3. Behatokia

Ibilbideak leunki jarraitzen du behatoki zabal eta moderno batera iritsi arte. Parkearen mendebaldean dagoen zonako gainalde batean paratua, talaia pribilegiatu horrek urrunera Kontxako badia begiztatzeko aukera ematen digu, Igeldo eta Ulia mendiak alde banatan dituela, eta Urumea ibaiaren ibilgua, parkearen hegoaldera. Begiratoki ezezagun honek hiriaren ikuspegi ezberdin eta ustekabekoa eskaintzen digu, ezagutzera etortzea merezi duen ikuspegi ederra.

Behatokiaren aldameneko magala larre erako eremu bikaina da, egun oskarbietan atsedena hartzeko eta paisaia ikustera gelditzeko aproposa.

Itzuli

4. Ametzagainako gotorlekua

Larrearen eskuinetik igotzen den legarrezko xendrak ia forma obalatua duen zabalgune batera eramaten gaitu. Bertan enbor oker eta arraildua duen urki bat dago. Haren albotik igaroz muinoaren gainera iristen da, 123 metroko altueran kokatua. Bertan dago Ametzagainako gotorleku zaharra. Misterioz beteriko lekua da, non begetazioa jaun eta jabe egin den antzina, zuloa, kuarteleratzeak, bolborategia eta kanoien kokalekuak zeuden tokian.

Eraikina, Donostiako gazteek zein Alemaniako Wiesbaden hiriko gazteek egindako landa-lan bati esker berreskuratua, 1875ekoa da eta karlistadetan zehar eraiki zuten. Gatazka amaituta, garnizio txiki bat gorde zen bertan 1891. urtera arte. Orduan abandonatu eta inguruko etxeak harriz hornitzeko harrobi modura erabili zen.

Itzuli

5. Ubako sarrera eta baseliza

Behin aztarna arkeologikoak atzean utzita, ibilbideak zelai batzuk zeharkatzen ditu, non ehunka lilipa delikatuk larreak horiz beztitzen baitituzte udaberriaren hasieran. Bidegurutzera iristean eskuinera biratu behar da Ubako sarrerara arte eramaten duen bide malkartsu batetik jaisteko, gazteentzako izen bereko aterpetxetik oso hurbil, eta XIV. mendeko baselizara jaitsiko gara.

Baseliza hau Ubako Ama Birjinari eskainita dago eta haurren loan ongitzazko boterea ematen zaio. Esaten denez, Pazkoaren bigarren egunean irudi hori musukatzen duten haurtxoek urtean zehar ez dute lo egiteko arazorik izango. Tradizio zahar horrek oraindik ere dirau donostiarren artean.

Ama Birjina Andre Mariarenganako tailla bat da; Jesus haur neurrigabea du besoetan, hogeita hamar bat zentimetroko altuerakoa. Zurezko tailla herrikoia da eta XV. mendean dago datatua.

Antza denez, antzina, Ama Birjina Donostiako harresietan zegoen horma-hobi batean zegoen, Antsoren atea zeritzonaren gainean, baina Carlos V.aren garaian, irudia harresietatik Ubara eraman zuten, eta han hartu zuen Lo Oneko Ama Birjinaren izena.

2010ean, komunitate ortodoxoari laga zitzaion, eta baseliza ekialdeko bizantziar estiloan apaindu izan da.

Osteratxoarekin jarraituz, leunki jaisten dena zona basotsu baten hostotza trinkopean, azkenik begetazio artean irekitako soilgune batera helduko gara. Zona horretan zozoak ugari dira, ustekabea jasota, sarietako orbel eta adarren artetik hegaldian hasten direnak.

Itzuli

6. Zumar iberikoak

Bidea paraje eguzkitsuagoetara arte jarraituz, panel didaktiko bat dago, zumar iberikoen zuhaizti oso berezi bat adierazten duena. Donostiako Udalak eta Zerynthia Elkarteak bultzatutako prozesu parte-hartzaile batean landatutako zuhaitz horiek grafiosiaren gaixotasunaren aurrean agertzen duten erresistentziagatik hautatu ziren, Satyrium W-album tximeleta berreskuratu ahal izateko, Europa osoan populazioa murrizten ikusten ari den espezie oso sentibera.

Gune horretatik aurrera, bideak gorantz egiten du pixkanaka ekialdera, gertu dagoen San Markos mendiaren erreferentzia beti begien bistan dugula.

Itzuli

7. Putzua

Landarediaren artean ezkutuan putzu handi bat dago. Bertan uhandre eta sorgin-orratz ugari bizi da.

Tradizioz, ur masa horiek osasungaitzak eta infekzio guneak direla esan izan da, baina gaur egun badakigu eginkizun ekologiko garrantzitsua dutela anfibio, narrasti eta hegaztien komunitateak mantentzeko. Horregatik, daudenak babesteaz gain, disekatutako asko berreskuratu dira.

Itzuli

8. Izarrak ikusteko krater artifiziala

Ibilbideak krater artifizialera jarraitzen du zuzenean. Haren barnean lasai har daiteke atseden, nahiz eta haren egiazko funtzioa gauez, hiriko argien oztoporik gabe, zerua behatzea den.

Ez dago gauza magikoagorik hiriko argietatik urruntzea baino gure zerua miresteko. Leku ezkutu honek argi-kutsaduratik aldentzeko aukera ematen digu, Donostiako erdigunetik oso urrutira joan beharrik gabe.

Hodeiak desagertzen direnean eta zerua argi eta garbi agertzen denean, krater bitxi honek Donostiako zeru izartsua ikusteko eta esperientzia zoragarri bat bizitzeko aukera ematen digu.

Haren barnetik mendirako xendrari segi behar zaio, hosto handi eta distiratsuko gerezi-erramu multzo baten albotik igarotzeko.

Itzuli

9. Jola-eremua

Tunizeko sarrerara iritsi aurretik, ibilbide zirkularra amaitzen den lekura, ibilbideak aisialdirako espazio ugari zeharkatzen ditu. Lehendabizi, ariketa fisikoa egiteko prestatutako zona bat, ondoren, haurren gozamenerako enbor eta sarez beteriko parke harrigarri bat eta, azkenik, jolas-eremua, zuhaixken artean sakabanatutako mahai eta bankuekin.

Parkean, era berean, gravetiar arloko aztarnategi arkeologiko bat dago, gutxi gorabehera duela 27.000 urtekoa, eta hiriko zaharrena, uste denez.

Itzuli